Τετάρτη 25 Μαΐου 2011

Πόλεις

Αι Κυδωνίαι ήταν "πόλις περιέχουσα ψυχάς 30.000" , η πόλη αυτή των 30.000 Ελλήνων ήταν "γνωσταί δια την αυτονομίαν και ευνομίαν, δια τα φιλανθρωπικά καταστήματα, δια το φιλοσοφικόν σχολείον και την φιλοκαλίαν και ευζωίαν των κατοίκων", αλλά αι Κυδωνίαι ήταν και η πόλη που είχε περίπου 400 Φιλικούς, οι περισσότεροι δε ήταν από τις σημαντικότερες οικογένειες της πόλης

Γνωστή είναι εξ άλλου η αλληλογραφία του Υψηλάντη, εκ μέρους της ανωτάτης αρχής, προς τον Χατζή Αθανάσιον για οικονομική βοήθεια προς την Φιλική εταιρεία με ημερομηνία 04/07/1919. Σε άλλη επιστολή του ο Υψηλάντης προς τον εν Σμύρνη έφορον Μιχαήλ Ναύτην αναφέρει " Διωρήσαμεν τους εν Χίω, Σάμω Πάτμω και Κυδωνίαις εγκριτωτέρους των μελών να συναθροίσωσι των αδελφών τας εισφοράς και να εμβάσουν εις τους εν Σμύρνη εφόρους "

Οι Κυδωνείς όπως γράφει και ο Σ Τρικούπης λόγω της θέσεως της πόλεως φρόντιζαν να καθησυχάζουν τις υποψίες των Τούρκων (όπως ακριβώς έκανα στις παραμονές της επανάστασης και οι Έλληνες της Πελοποννήσου και αλλού), έτσι έστειλαν τον προεστό Χατζή Θανάση στην Πέργαμο για να πείσει τους Τούρκους να ανακαλέσουν τα άτακτα Τουρκικά σώματα , αλλά οι Τούρκοι δεν πείσθηκαν.

Τις πρώτες ημέρες του Μαίου του 1821 εμφανίστηκε προ του λιμανιού των Κυδωνιών μικρά μοίρα του Ελληνικού στόλου, ο δυσκίνητος οθωμανικός στόλος δεν μπόρεσε να εμποδίσει τις ναυτικές επιδείξεις των Ελληνικών πλοίων, ήδη δε είχαν επιτεθεί τα Ελληνικά πλοία σε δύο εξοπλισμένα Τουρκικά μεταγωγικά που μετέφεραν στρατό από την Πέργαμο νότια των Κυδωνιών, και τα δύο συνελήφθησαν προ του λιμένος πυρπολήθηκαν, το πλήρωμα τους όλο εξοντώθηκε (οι Τούρκοι αυτοί πήγαιναν στην Πελοπόννησο). Αυτά τα γεγονότα και άλλα παρόμοια κατατάραξαν την οθωμανική κυβέρνηση και δόθηκε διαταγή στους πασάδες της Προύσας και του Αιδινίου να λάβουν μέτρα, έτσι στα μέσα Μαίου του 1821 κατασκήνωσε έξω από την πόλη στην περιοχή Αγιασματίου δύναμη 700 Τούρκων ιππέων, μαζί με αυτούς συνέρευσαν πολλοί φανατικοί μωαμεθανοί από τις πλησίον κωμοπόλεις, ενώ ο αρχηγός των ιππέων ζητούσε από τους Αιβαλιώτες να του παραδώσουν συγκεκριμένο αριθμό όπλων, εκ των οποίων μόνο μικρό μέρος μπορούσαν να συγκεντρώσουν, ήδη όμως οι συγκεντρωθέντες άτακτοι επιτίθεντο στους Αιβαλίωτες που ζούσαν στην ύπαιθρο και τους φόνευαν ή τους λήστευαν, ο δε διοικητής των ιππέων ζητούσε ενισχύσεις από τον πασά της Προύσας, για να αντιμετωπίσει τους άοπλους στην πραγματικότητα Κυδωνιάτες.

Την 17η Μαίου 1821 ο Παπανικολής ανετίναξε ένα δίκροτο του οθωμανικού στόλου προ της Ερεσού και ο έντρομος στόλος του εχθρού έσπευσε στον Ελλήσποντο, οι Τούρκοι πλέον συγκέντρωναν ενισχύσεις προ των Κυδωνιών, γέμισε ο κάμπος του Αγιασμάτ με ζειμπέκους και ταγκαλάκια που περίμεναν να πέσουν στο Αιβαλί σαν τα κοράκια για φόνο και πλιάτσικο. Στις Κυδωνίες οι άνδρες που χρησιμοποιούντο για προστασία από ληστές και για απονομή δικαιοσύνης δεν ήταν παραπάνω από 250 παλικάρια υπό τον Γιώργο Σάλτα, αυτοί προσπαθούσαν να οργανώσουν ταμπούρια μπάς και κρατήσουν την πόλη.

Ο Δαούτ πασάς έχοντας ισχυρή δύναμη απέναντι στις ελάχιστες δυνάμεις των ελαφρά οπλισμένων του Γ. Σάλτα ζήτησε 40.000 γρόσια σαν στρατιωτική εισφορά της πόλης για τον πόλεμο του Σουλτάνου, όμως ποιός θα έδινε αυτά τα χρήματα; Στην πόλη πια υπήρχαν μόνο φτωχοί άνθρωποι, οι πλούσιοι ήδη ήταν στην Λέσβο, τα Μοσχονήσια ή αλλού. Βγήκε λοιπόν ο φιλικός Χατζηπαρασκευάς Σαλτέλης για να εξηγήσει : " Πέστε στον Δαούτ πασά πως δεν υπάρχουν γρόσια... Αν κτυπήσει την πολιτεία θα τον πολεμήσουμε..." Εν τω μεταξύ όσοι άμαχοι είχαν μείνει τρέξανε να σωθούν στη θάλασσα με ότι πλεούμενα υπήρχαν όσοι μπορούσαν περνούσαν στα Μοσχονήσια.

Ο Γιώργος Σάλτας μοίρασε στα παλικάρια του μπαρούτι βόλια και πιάσανε τη δημοσιά για τον αη Δημήτρη, στον Ταξιάρχη ταμπουρώθηκε ο Δημήτριος Οικονόμου, στην Μητρόπολη ταμπουρώθηκε ο Κάπανδρος και οι Πισσαίοι, ο Άγγελος Ζωντανός με καμιά πενηνταριά παλικάρια φυλούσε τον κατάγιαλο και παράστεκε στο φεβγιό του κόσμου.

Μέσα σ εκείνη την ώρα της αγωνίας ο Κωνσταντίνος Τόμπρας (ο τυπογράφος του Ελληνομουσείου) πήρε τον Δημήτριο Τζίτζιρα και τους Αμμανίτες και πήγαν στον Τομπάζη για να στείλει σκαμπαβίες να πάρουν τα πιεστήρια και τα μολύβια, πράγμα που έγινε μπορετό την άλλη μέρα 2 Ιουνίου 1821, μόλις όμως είδαν οι Τούρκοι τις σκαμπαβίες να φτάνουν στο γιαλό αρχίσανε το τουφεκίδι, σε ενίσχυσή τους έτρεξαν οι Αιβαλιώτες, οι Τούρκοι υποχώρησαν, βάζοντα φωτιά στο τυπογραφείο, μα ξανά γύρισαν μετά από υποσχέσεις του Δαούτ πασά για παράδες και πλιάτσικο, πολέμησαν δύο ώρες ναύτες και Αιβαλιώτες τους έβαλαν στη μέση, τα ταγκαλάκια κάναν γιουρούσι με τα γιαταγάνια, βάρεσαν τα τουμπερλέκια και σαν δαιμονισμένοι ξεχύθηκαν στις ρούγες, οι Ψαριανοί και Σπετσιώτες τους άφησαν να σκορπιστούν και έπειτα τους έσφαξαν σαν τα τραγιά. Γέμισαν κουφάρια οι ρούγες, καθώς υποχωρούσαν οι Τούρκοι καίγοντας και κλέβοντας έφτασαν στον Άγιο Χαράλαμπο, τότε ο Ζωντανός με τους δικούς του αφήκαν τον καταγιαλό τους ξετρύπωναν από τα σπίτια και τους χαλούσαν, τις μαντήλες με τα πλιάτσικα τα στοίβαζαν σε δύο μουλάρια.

Οι ταχτικοί πάλι έστησαν πόλεμο και φέραν σε δύσκολη θέση τον Δημήτριο Οικονόμου, μέχρι που φάνηκε ο Γεώργιος Σάλτας και υποχώρησαν, στην υποχώρηση ένα βόλι πήρε κατάστηθα τον Γ.Σάλτα.

ΠΑΝΤΟΥ ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΕΡΗΜΩΣΗ, περασμένα μεσάνυχτα δύο τσιρνίκια με Αιβαλιώτες φιλικούς βλέπουν Τούρκους να κατηφορίζουν στα χαλάσματα για πλιάτσικο, αγρίεψε το μάτι τους πλησιάζουν στο Ταλιάνι και με λύσσα πέφτουν στους ζειμπέκους και τους λιανίζουν. Το Αιβαλι δεν υπήρχε πιά.

Στις συγκρούσεις που γίνηκαν οι απώλειες των Τούρκων ήταν πάνω από 1500 νεκροι και απροσδιόριστος αριθμός τραυματιών, οι δε Έλληνες μαχητές είχαν 150 νεκρούς και τραυματίες, η λύσσα των Τούρκων για τα συμβάντα εκορέστει κατά των δυστυχών Ελλήνων κατοίκων στα πέριξ χωριά. Σα ξημέρωσε τα πλεούμενα με τον κόσμο και τους μαχητές έφυγαν. Προσφυγιά, πείνα, στέρηση μα και παλικάρια που στελέχωσαν τα άτακτα μα και τα τακτικά επαναστατικά σώματα της Ελλάδας. Παντού πολέμησαν οι Αιβαλιώτες, όλοι οι οπλαρχηγοί, ο Κολοκοτρώνης, ο Λόντος, ο Πανουργιάς, ο Κριεζώτης, ο Φλέσσας, ο Πλαπούτας, ο Νικηταράς, ο Καρατάσος κ.α. είχαν παλικάρια από το Αιβαλί.

- Υπό τον Γιατράκο αγωνίζετο σαν οπλαρχηγός ο Χατζή Αποστόλης με δικό του σώμα από 80 Αιβαλιώτες.

- O Δημήτριος Κάπανδρος διεκρίθηκε σε πολλές μάχες με τους 50 Κυδωνιάτες του.

- 300 Αιβαλιώτες με δικό τους σώμα μαχόντουσαν στους αμπελώνες του Άργους κατά του Δράμαλη.

- 100 υπό τον Κριεζή μετείχαν στην άμυνα της Ακροπόλεως κατά του Κιουταχή.

- Μόλις έγινε το πρώτο τακτικό σώμα στην Καλαμάτα το 1821 από τον συνταγματάρχη Μπαλέστρα κατετάχθηκαν αμέσως 60 Κυδωνιείς που σιγά σιγά ανήλθε σε 200, οι περισσότεροι δε τούτων υπό την αρχηγία του Ταρέλλα έπεσαν στην μάχη του Πέτα, τον Μπαλέστρα κατά την ακστρατεία στην Κρήτη τον ακολούθησαν 25 Αιβαλιώτες.


http://igaiolos.blogspot.com/2007_12_01_archive.html

Τετάρτη 18 Μαΐου 2011

Πλοία

Το 1819 η Μπουμπουλίνα επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη, πιθανότατα για να ρυθμίσει τα σχετικά με τη ναυπήγηση του "Αγαμέμνονα". Πιθανολογείται πως τότε έρχεται σε μυστική συνεννόηση με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε' αναφορικά με τον κατάλληλο χρόνο έναρξης της Επανάστασης. Αργότερα συγκροτεί δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τα παλικάρια της, όπως τους φώναζε, τους οποίους συντηρεί η ίδια επί σειρά ετών, όπως και τα πληρώματά της. Όταν οι Έλληνες πολιορκούν το Ναύπλιο και κατόπιν την Τρίπολη, τους εφοδιάζει με τρόφιμα και πολεμοφόδια και έτσι ξοδεύει στα δύο μόλις πρώτα χρόνια της Επανάστασης, όλη την περιουσία της.

Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Χαρακτική


Η πολιορκία και η έξοδος του Μεσολογγίου
1856
Θεόδωρος Βρυζάκης

Τετάρτη 4 Μαΐου 2011

Χαρτογραφία

Χάρτα του μεσαιωνικού Μεδιολάνου (Μιλάνου)
Πιέτρο Γρατσιόλι _ 1735